Dziennik Bałtycki nr 89 z 14 kwietnia 1973 r.
Zakłady Mechaniki Precyzyjnej w poszukiwaniu związków z morzem
W pół drogi między Przymorzem a Oliwą mają swą siedzibę Zakłady Mechaniki Precyzyjnej, z ponad tysięczną załogą, w połowie złożoną z kobiet. Ale nie ilość pracujących tu kobiet jest charakterystyczna. W wydziale mechanicznym, w hali montażowej, w laboratorium, na każdym kro ku, uderza młodość. W żadnym zakładzie produkcyjnym nie spotkałam dotąd tak wielu młodych ludzi - średnia wieku - 25 lat!
Kiedy dyrektor pokazuje mi willę w opłotkach zakładu, objaśniając, że jest to przedszkole zakładowe, mam ochotę zapytać - po co ono? Okazuje się, że młodzi ludzie dobierają sobie z własnego zakładu partnerów i wcześnie zawierają małżeństwa.
Ponad połowę z 1080-oaobowej załogi stanowią absolwenci Zakładowej Zasadniczej Szkoły Zawodowej - aktualnie około 200 uczniów.
- Cóż z tego że, posiadamy szkołę - powie dyrektor - skoro jesteśmy kuźnią kadr dla innych zakładów! U nas zostaje około 50 proc. uczniów. Reszta kaperowana jest przez przemysłowych potentatów, łasych na wysoko kwalifikowanych pracowników. A szkoła ZMP ma doskonałą markę!
Obecna "technika" podłapywania fachowców jest prawdziwą zmorą dla małych, mniej atrakcyjnych (z różnych powodów) zakładów. Nie zdziwiło mnie więc to, co usłyszałam od dyrektora naczelnego mgr. Zdzisława Szpakowskiego. Na Jego zakładzie spoczywało dotąd "piętno" nie osiągania planowanych zdolności produkcyjnych. A jak jest teraz?
- Mamy bardzo trudną bo wielce precyzyjną produkcję. Trudności są nieustające, także kooperacyjne. Do głównych należy jednak brak fachowców: tokarzy, frezerów, ślusarzy, galwanizerów, lakierników. I to była jedna z przyczyn nie osiągnięcia w określonym czasie planowanej zdolności produkcyjnej. W tej chwili Jest już nieco lepiej. Plan I kwartału br. wykonaliśmy w 101 proc. Trzeba dodać, że w ciągu ostatnich trzech lat podwoiliśmy wartość produkcji w cenach porównywalnych (ze 118 mln zł w 1970 r. do 210 mln w 1973 r.). Większość naszej produkcji opatrzona jest znakami jakości. Żebyśmy jednak mieli - wzdycha dyrektor - o 20 rzemieślników więcej...
Problemy wynikające z braku fachowców przewijają się często w czasie naszej rozmowy. Staram się zrozumieć co to znaczy: "pracować głównie w oparciu o młodzież i kobiety, w większości młode, często o niepełnych kwalifikacjach". Kierownictwo zakładu jest skłonne dać zatrudnienie pewnej ilości niewykwalifikowanych kobiet, przyuczając je do wykonywania deficytowych zawodów. Liczy też na życzliwość urzędu zatrudnienia w Gdańsku.
Zakłady Mechaniki Precyzyjnej produkują cztery podstawowe grupy wyrobów. Są to rozmaite typy wag analitycznych, maszyny dziewiarskie, kompasy okrętowe i łodziowe, aparaty do podwodnego pływania tzw. akwalungi. Jeśli maszyny dziewiarskie produkowane są głównie na eksport (do Czechosłowacji) w ilości 2500 sztuk w miesiącu, to wag analitycznych wykonuje się około 12 tysięcy sztuk rocznie i w 62.5 proc. wysyła je do wszystkich krajów socjalistycznych, a ponadto do Egiptu, Indii, Pakistanu, Bangladeszu, pojedyncze sztuki do Francji i Brazylii.
ZMP posiadają własny Zakład Doświadczalny położony w odległości 7 km od dyrekcji i hal produkcyjnych. Dysponuje on, podobnie jak "produkcja", bardzo młodą kadrą inżynierów i - za szczupłą jak na potrzeby wyspecjalizowane, kadrą techniczną.
Wchodzimy do laboratorium badań jakości i niezawodności wyrobów. Kierównik, inż. Ryszard Werkowski, demonstruje nam pięć nowości. Są to trzy typy wag analitycznych, dwie z nich O działaniu elektronicznym, jedna (jesz cze prototyp) pneumonicznym. Dalej waga handlowa o dużej dokładności i waga wzorcowa służąca do sprawdzania odważników.
Jedna z prototypowych wag jest dziełem zespołu pracowników Zakładu Doświadczalnego ZMP, laureatów ogólnopolskiego konkursu Zrzeszenia Producentów Aparatury Naukowo-Badawczej i redakcji "Przeglądu Technicznego" na oryginalną konstrukcję aparatu pomiarowo-kontrolnego. Parę dni temu ogłoszono wyniki konkursu. Z 38 prac nagrodzonych i wyróżnionych, osiem powstało w placówkach naukowych w zakładach Trójmiasta. Trzecią nagrodę przyznano pracy pn. "Analityczna waga samoczynna WA 60 Automatic” wykonanej przez zespół inż. Tadeusza Kiborta, w skład którego wchodzili: Eligiusz Czerniak, Andrzej Chmielewski, Andrzej Poćwiardowskł i Bogdan Roszkowski. Dyplom uznania za pracę "Analityczna waga rejestrująca" otrzymał (najmłodszy chyba z inżynierów ZMP) Witold Lewandowski. Niezależnie już od konkursu, warto zwrócić uwagę na takie nazwiska jak: inż. Krzysztof Gajewski i jego autorstwa - wagi legalizacyjne, oraz inż. Bogdan Cejko i Bogusław Misiewicz, których wagi WA-36, WS-25, 23 i 21, aktualnie wchodzą do montażu.
O podjęciu produkcji zupełnie nowych asortymentów mówi się w ZMP ostrożnie: poszukujemy... Została nawet założona świeża teczka z propozycjami na rok 1977. Do planów na bliższą przyszłość należy: dalsze rozwijanie produkcji aparatury pomiarowej (głównie szerokiego asortymentu wag i aparatów do podwodnego pływania), a marzeniem jest współpraca z przemysłem... okrętowym!
Powiedziano mi to niedwuznacznie: stawiamy się do dyspozycji tego przemysłu. Oferta została złożona, na razie bez rezultatu...
Ofertę szybko przyjął jednak inny przedstawiciel gospodarki morskiej - Morski Instytut Rybacki w Gdyni. Szybko, gdyż do pewnego momentu, bezskutecznie poszukiwał w kraju wykonawcy projektów zrodzonych w instytucie. Oferta trafiła więc na... ofertę.
Od wielu lat zwraca się uwagę na niedostateczne wyposażenie instytutów badawczych w nowoczesną odpowiadającą współczesnym wymaganiom aparaturę naukową. Te niedostatki znacznie osłabiają skuteczność wysiłków instytutów na rzecz rozwoju potrzebnych gospodarce, prac naukowych. W podobnej sytuacji jest także MIR.
Zwróciliśmy się do komisji planowania WRN w Gdańsku - mówi zastępca dyrektora MIR Z. Bruski, z prośbą o pomoc w wytypowaniu zakładu - wykonawcy naszych projektów. Wskazano nam gdańskie Zakłady Mechaniki Precyzyjnej. Ich dyrekcja wyraziła zgodę, pomagając nam już od narodzin pomysłu, poprzez realizację prototypu (na początku br.) do wykonania pierwszych serii informacyjnych. Dotyczy to zestawu autonomicznej podwodnej aparatury pomiarowej do badań i kontroli sprzętu połowowego. Jest to oryginalne opracowanie Zakładu Techniki Rybackiej MIR. Trzeba dodać, że co zostało wykonane w ZMP jest pierwszą edycją w rodzinie tego rodzaju przyrządów.
Uzupełnieniem niech będą słowa inż. Stanisława Szczepanika dyrektora Zakładu Doświadczalnego ZMP: - W tej chwili jesteśmy w trakcie omawiania warunków technicznych, przed podpisaniem umowy o podjęciu produkcji tej aparatury, co będzie wstępem do stałej współpracy ZMP z MIR.
Jest to więc pierwszy związek tego zakładu z gospodarką morską. A MIR ulokował w przemyśle jedno ze swoich zamówień, posiadając ich o wiele więcej. Niestety, nie mogą być przyjęte przez ZMP, które podejmują produkcję wyrobów leżących wyłącznie w ich profilu produkcyjnym.
Na przykładzie dwóch partnerów - oliwskiego zakładu i gdyńskiego MIR oraz ich ofert, łatwo wysnuć wniosek o potrzebie skoordynowania podaży usług i popytu na nie, gdyż nienormalna jest sytuacja, w której instytut dysponujący cennymi projektami dla przemysłu (w tym wypadku rybnego), musi szukać wykonawcy dla nich, po całym kraju.